Trong buổi chia sẻ với các bạn sinh viên đang học môn Đạo đức kinh doanh và Trách nhiệm xã hội, nhà báo Quốc Ngọc (báo Phụ Nữ TPHCM) đã hướng dẫn các bạn các vấn đề trong truyền thông, đặc biệt trong giai đoạn kỷ nguyên số hiện nay.
Truyền thông trong thời đại Internet đã nhanh chóng phát triển các hình thức và thành phần của truyền thông, hình thành một cuộc cách mạng về thông tin. Ngoài những thành phần của truyền thông truyền thống, truyền thông trong kỷ nguyên số đã xuất hiện những thành phần ‘số’ như: người sáng tạo nội dung số (digital content creator), video, podcast, kênh truyền thông nền tảng số, … với những đặc tính cơ bản như tốc độ truyền tải “24/7”, miễn phí, có tính tương tác rất cao và thông tin mang tính toàn cầu.
Tuy nhiên, những thách thức của truyền thông trong kỷ nguyên số chính là tin giả (fake news, nội dung sản xuất bởi AI), thông tin sai lệch, hiện tượng bội thực thông tin, … Không chỉ vậy, tính đa dạng của thông tin (chữ, hình ảnh, clips) đã làm người đọc tin mất thói quen đọc sâu, đọc kỹ nội dung, hoặc hiện tượng ‘kền kền’ từ báo chí lây qua truyền thông mạng xã hội, … Hệ luỵ từ các thách thức này chính là ‘văn hoá đọc lướt’ mà trong đó việc ‘đọc nhanh, hiểu nông’ đã tạo ra những tác hại khi chia sẻ/tương tác với các thông tin này, hoặc ‘sự hời hợt về diễn biến, kết quả’, hoặc thói quen hưởng thụ văn hoá đã thay đổi (từ văn hoá đọc chuyển sang văn hoá xem/nghe).
Từ những thách thức và hệ luỵ của truyền thông trong kỷ nguyên số, mỗi cá nhân cần có trách nhiệm khi tham gia vào truyền thông. Theo nhà báo Quốc Ngọc, trách nhiệm khi tham gia vào truyền thông bao gồm: nghĩa vụ, gánh vác, tự giác, và giải trình. Các cá nhân phải có trách nhiệm với chính mình, với gia đình, với nghề nghiệp (vị trí hiện tại), và với xã hội trong các thông tin của mình.
Với truyền thông trong kỷ nguyên số, mỗi cá nhân trở thành các ‘citizen journalism’. Và vì vậy, mỗi cá nhân khi tham gia truyền thông cần có trách nhiệm như một nhà báo chuyên nghiệp.